Compleet nieuwe inzichten en praktische handvatten in Deep Democracy boek
Deep Democracy, de wijsheid van de minderheid door Jitske Kramer
Het boek ‘Deep Democracy, de wijsheid van de minderheid’, van Jitske Kramer, zou in de boekenkast van elke procesbegeleider, teamcoach, trainer, adviseur en leider moeten staan. Waarom? Omdat het een complete paradigmashift teweegbrengt in hoe je als begeleider naar groepen kijkt, hoe je groepen faciliteert en welke interventies je doet. Het boek geeft je een integratieve, holistische, transformatieve en tegelijk effectieve aanpak om groepen inclusieve besluiten te laten nemen en conflicten uit te klaren en op te lossen. Met als resultaat: de groep komt zelf met behulp van de begeleider, snel tot de kern van het issue, en lost het zelf op. Daardoor worden groepen krachtiger en autonomer. In dit blog neem ik je stapsgewijs mee in het boek en belicht enkele essenties en kenmerken van Deep Democracy.
Roots van Deep Democracy
Deep Democracy is ontwikkeld in Zuid Afrika door Myrna Lewis. De kwantummechanica achtergrond van Arnold Mindell, bij wie Myrna haar opleiding volgde, maakt de methode tot de meest bruikbare methode voor mij als procesbegeleider in deze ambigue, onzekere, beweeglijke en continu veranderende wereld. De internationale roots van Deep Democracy scheppen een denkwijze die perfect past bij een wereld waarin diversiteit een gegeven is.
Anders kijken naar groepen
In veel benaderingen wordt heel analytisch gedacht. Dat is ook logisch want het Newton denken zit diep in ons verankert: er is proces, inhoud, de ontwikkelopdracht, de betrekking etc. Als je traditioneel bent opgeleid dien je deze niveaus uit elkaar te houden, te analyseren en op basis daarvan neem je een besluit voor een bepaalde interventie. Sommige procesbegeleiders gebruiken daar ook hun intuïtie bij. Deze benadering werkt voor veel procesbegeleiders en er is niks mis mee. Het grote verschil met Deep Democracy is dat de procesbegeleider in deze methode ervan uitgaat dat de groep weet wat het beste is voor de groep. De procesbegeleider geeft dus enkel het proces vorm, daardoor worden de inhoudelijke issues door de groep zelf opgelost.
Alle stemmen horen
In Deep Democracy gaat het erom alle stemmen te horen. Daarbij gaan we tegenstellingen niet uit de weg. Ze horen erbij en we zoeken juist de minderheidsstem op, omdat je daarmee tunnelvisie voorkomt en wijsheid opdiept uit de groep. Deep Democracy ziet alle processen als dynamisch waarin zich steeds veranderende patronen voordoen. Deep Democracy procesbegeleiders werken metchaos en rond chaos, wetende dat door de chaos de verandering ontstaat die nodig is.
Deep Democracy procesbegeleiders ordenen chaos niet, net zo min als dat ze hem willen beheersen of oplossen. Ze respecteren chaos en laten de chaos zijn werk doen. Dat is de magie van de methode die het boek zo adequaat en duidelijk beschrijft. Dat betekent niet dat de groep in een sensitivity training of therapie is beland of dat de procesbegeleider geen leiding meer geeft. Integendeel, het Deep Democracy proces is zeer gestructureerd.
De start van het Deep Democracy boek
Om te beginnen neemt de auteur ons mee in een aantal uitgangspunten die een andere mindset vragen van de procesbegeleider. Comfortabel zijn met emoties, met chaos, met botsende waarheden en met conflict is een eerste paradigmashift die veel begeleiders moeten maken als ze met Deep Democracy willen werken. Dat vraagt loslaten van zekerheden en vertrouwen op het groepsproces.
Kennis maken met het gedachtengoed
Daarna duiken we de inhoud in: we maken kennis met het basis model van de ijsberg. De ijsberg als metafoor voor de groep, niet voor het individu. We leren over het groepsbewuste en groepsonbewuste, de potentiële wijsheid dat in het onbewuste van de groep zit en welke dynamieken in groepen waar te nemen zijn. Een andere kijk op de groep: de groep als levend organisme en dieper in de onderstroom doen zich groepsrollen aan ons voor (groepsthema’s). Deze worden los gezien van individuen. We leren naar het ‘groepsweefsel’ kijken in plaats van naar een verzameling individuen. Dit helpt ons een collectieve blik te ontwikkelen en los te komen uit ons individualistisch denken. We maken kennis met de dieper gelegen wijsheid in de groep en met schaduwkanten van groepen en projectie.
Door de filosofie in ons opgenomen te hebben begrijpen we het vervolg beter. De praktische en diagnostische tools en interventiemogelijkheden bekijken we nu vanuit een andere mindset en we begrijpen dat de methodieken met de verschillende stappen ontworpen zijn om alle stemmen te horen en de wijsheid uit het onbewuste zichtbaar en hoorbaar te maken.
Verrassend vinden velen ook de eenvoud van de gespreksmodellen. Deep Democracy heeft maar vijf stappen. Vier stappen boven de waterlijn in het bewuste van de groep om inclusieve besluiten te nemen en een vijfde stap in het onbewuste veld van de groep om conflicten op te lossen.
De onderstroom
Als prelude op het werken in de onderstroom worden we meegenomen in de theorie over bewustzijnsniveaus, energievelden en fractale patronen. Daarna volgen de praktische handvatten en diagnostische tools die nodig zijn om met conflictstof te werken in de groep.
Het boek sluit af met de metaskills compassie, neutraliteit en superluisteren die het begeleiden van groepen in transformatie mogelijk maken. Groepsleden leren door de kwaliteit en de manier van zijn van de procesbegeleider: de aandacht die hij geeft, het in het hier en nu zijn en de compassievolle houding die elke stem even veel waardeert. Verandering vindt plaats door precies deze houding en de metaskills waar de procesbegeleider blijvend in zichzelf aan werkt. Leren en transformatie krijgt daardoor ruimte, zowel op individueel als op groepsniveau.
Tot slot: een veelzijdig boek
Jitske beschrijft in heldere en inspirerende bewoordingen niet alleen de theoretische, filosofische en spirituele achtergrond van Deep Democracy, ze maakt dit boek tot een praktisch werkboek en naslagwerk, met vele sprekende voorbeelden uit haar eigen werkpraktijk.
